Theo quan niệm phong thủy truyền thống xưa, cổng và tường hàng rào luôn là một phần không thể thiếu được đối với mỗi ngôi nhà.“Kín cổng cao tường” là từ vẫn thường được dùng để chỉ những ngôi nhà có phần bề thế, được che chắn bảo vệ tách biệt hẳn so với bên ngoài. Song nền văn hóa truyền thống và phong thủy của Việt Nam đã có những góc nhìn thoáng và linh hoạt về cổng.
Tôn trọng cảnh quan chung quanh, xem lũy tre, giếng nước, gốc đa… là những “rào chắn” thiên nhiên khá hữu hiệu, nếp nhà Việt vốn chỉ làm cổng như một hình ảnh ước lệ để biết bước qua đấy là địa phận của một làng, một xóm, một ngôi nhà… chứ không phải để chia cắt với không gian xung quanh, đúng với tinh thần hiếu hòa thân thiện vốn có.
Phong thủy Việt cũng đã xác định mỗi con người sống trong mối quan hệ đại vũ trụ – tiểu vũ trụ tương hòa, ngôi nhà nhỏ mà vườn rộng, nên cổng chỉ cần bố trí làm sao cho hài hòa với ngôi nhà, thuận tiện nhất khi sử dụng là ổn.
Tất nhiên, bên cạnh đó, yếu tố phương vị mở cổng cũng rất là cần thiết. Khi thiết kế cửa cổng, ngõ vào nhà, cách định vị, chọn phương vị cho cổng tương tự chọn vị chọn hướng cho ngôi nhà. Về mặt Bát Trạch là thuận theo cung mệnh, gia chủ thuộc Tây Tứ Mệnh thì nên mở cổng tương ứng với bốn hướng Tây, Tây Bắc, Tây Nam và Đông Bắc. Gia chủ Đông Tứ Mệnh thì nên mở cổng thuộc các hướng Bắc, Đông, Đông Nam và Nam. Vị trí cổng mở nếu xét từ bên trong khu đất nhìn ra hãy nên tránh bố trí thẳng với ngã ba, tránh dẫn lối “trực xung” với cửa cái (cửa chính) của nhà bởi “sinh khí đi theo đường vòng, sát khí đi theo đường thẳng”.
Việc chọn hình dáng, màu sắc và vật liệu làm cổng cũng cần phải xem xét sao cho hợp với trạch mệnh. Cổng cho gia chủ có ngũ hành thuộc Thổ nên sẽ có hình dáng vuông vức, kết hợp với tường rào xây bằng gạch đá, nên chọn theo gam màu vàng, nâu là hợp. Cổng cho gia chủ mệnh thuộc Kim nên thiét kế có hình dáng cong tròn, màu xám ghi, trắng, bạc, vật liệu nên thiên về kim loại. Còn cổng cho gia chủ mệnh Thủy thì màu chủ yếu sẽ là gam màu xanh biển và màu đen, hoa văn uốn lượn mềm mại. Những loại cổng làm bằng gỗ, bằng sắt mà dùng họa tiết hình hoa lá, sơn màu xanh lá cây với nhiều thanh song song sẽ thích hợp với gia chủ mệnh Mộc hơn, trong khi cổng có nhiều nét nhọn, vát chéo và có sơn màu đỏ, nâu hay cổng bên trên có mái ngói nhọn thì dùng cho gia chủ mệnh Hỏa sẽ khá là phù hợp.
Trên thực tế thì tùy theo địa phương, từng khu đất cụ thể mà cổng nên làm theo kiểu nào để vừa đảm bảo an ninh, chống lại sự xoi mói từ bên ngoài vào nhà, vừa không khiến ngôi nhà quá tách biệt với môi trường chung quanh, hài hòa thiên nhiên và cảnh quan toàn khu