Cứ đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm, mọi gia đình Việt đều chuẩn bị sắm lễ và bài văn khấn Táo Quân để tiễn ông Công ông Táo về chầu trời. Cùng boi.vn tìm hiểu kỹ hơn về nghi lễ này qua bài viết dưới đây nhé.
Ý nghĩa văn khấn Táo Quân trong ngày 23 tháng Chạp
Theo tín ngưỡng dân tộc Việt, Ông Công ông Táo (Thổ Công) được xem là vị thần trông coi, cai quản trong nhà. Gia đình có hạnh phúc hay không là do ngài định đoạt, thường được gọi là Đệ nhất gia chi chủ. Vị thần này giúp xua đuổi ma quỷ càn quấy, xâm nhập sự an toàn, hạnh phúc của gia đình.
Bài văn khấn Táo Quân theo văn khấn cổ truyền Việt Nam
Bàn thờ Thổ Công không chỉ thờ một vị như nhiều người vẫn lầm tưởng. Bàn thờ Thổ công thờ ba vị thần với ba danh hiệu khác nhau. Trên bài vị, mọi người đều khắc tên cả ba vị thần này để thờ tự, mỗi vị trông coi một việc khác nhau.
- Thổ Công: Ngài có chức năng trông coi việc bếp núc.
- Thổ Địa: Ngài có chức năng trông coi việc nhà.
- Thổ Kỳ: Ngài có chức năng trông nom việc chợ búa cho phụ nữ, hoặc việc sinh sản các vật ở vườn đất.
Thông thường bài vị của ba thần được lập chung và viết như sau:
Bản gia Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân,
Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần,
Bản gia Ngũ phương Ngũ thổ Phúc đức chính thần.
Có vô vàn các vị Thổ Công trên khắp trời đất. Mỗi vị thần cai quản một vùng đất riêng biệt. Hàng năm các Thổ công này được thay thế vào ngày 23 tháng chạp (gọi là ngày ông Táo lên trời). Vào ngày này gia đình sửa lễ cúng ông Công, Ông táo , rồi đốt bài vị cũ, thay bài vị mới, với bài cúng ông Táo theo truyền thống
Xem lịch âm dương 2019 cho thấy ngày ông Công ông Táo năm nay diễn ra vào 28/ 1 tính theo lịch dương.
Nghi lễ cúng Táo Quân trong ngày 23 tháng Chạp
Theo phong tục tập quán người dân Việt, cứ đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm (tính theo lịch âm), các vị Táo Quân cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo các việc trong gia đình của một năm cũ. Táo Quân (còn được gọi là Táo Công), ngài chính là vị thần bảo hộ cho mọi gia đình, thường được thờ ở nơi nhà bếp, cho nên còn được gọi là Vua Bếp. Trong ngày lễ này, mọi người chuẩn bị rất cẩn thận và đặc biệt coi trọng.
Bài văn khấn Táo Quân theo văn khấn cổ truyền Việt Nam
Lễ vật chuẩn bị cho ngày lễ tiễn Táo Quân thường là lễ mặn, bánh kẹo, rượu, trầu cau, hoa quả. Cùng với đó là 3 bộ mũ áo. Hai mũ cánh chuồn dành cho các Táo ông, một mũ không có cánh chuồn dành cho Táo bà. Cùng với đó là hia hài Táo quân cùng vàng nén.
Mọi người cần lưu ý màu sắc của mũ, áo hay hia ông Công thay đổi hàng năm theo ngũ hành khi sắm lễ cúng. Ví dụ như:
- Năm hành kim thì dùng màu vàng
- Năm hành mộc thì dùng màu trắng
- Năm hành thủy thì dùng màu xanh
- Năm hành hỏa thì dùng màu đỏ
- Năm hành thổ thì dùng màu đen.
Mâm lễ cúng ông Công, ông Táo ở 3 miền đất nước không giống nhau. Người miền Bắc thường chuẩn bị thêm chậu cá chép vẫn còn sống, với ngụ ý “cá hóa long” – cá sẽ biến thành Rồng đưa ông Táo về trời. Miền Trung lại chuẩn bị cá ngựa được gấp bằng giấy với đầy đủ yên, cương đầy đủ. Ở miền Nam thì không cúng vật cưỡi, họ chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy là đủ.
Theo tục xưa, riêng đối với những nhà có trẻ con, người ta còn cúng Táo Quân một con gà luộc nữa. Gà luộc này phải thuộc loại gà cồ mới tập gáy (tức gà mới lớn) để ngụ ý nhờ Táo Quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực và sinh khí hiên ngang.
Mâm cúng ông Táo theo truyền thống thường được chuẩn bị như sau:
- Một đĩa gạo
- Một đĩa muối
- Năm lạng thịt vai luộc
- Một bát canh măng
Bài văn khấn Táo Quân theo văn khấn cổ truyền Việt Nam
“Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật! (Cẩn cáo 3 lạy)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân. Tín chủ (chúng) con là: …………
Ngụ tại: …………
Hôm nay ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!” (Cẩn cáo 3 lạy)
Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để cá trở ông Táo lên chầu trời.