Ẩm thực Ý mang nét đặc trưng của miền biển Địa Trung Hải nói riêng – món ăn hết sức đơn giản, tập trung vào thành phần thực phẩm đến từ nhiên như cà chua, tỏi, dầu ô liu, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt… Điều này khiến cho nền ẩm thực của đất nước hình chiếc ủng trở thành nền ẩm thực lành mạnh nhất trên thế giới.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc ăn uống theo phong cách Ý với các loại thực phẩm châu âu có thể hỗ trợ hiệu quả việc giảm cân, kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc các bệnh trầm cảm. Có thể nói, ẩm thực Italy vừa giản đơn vừa độc đáo.
Không giống như đồ ăn nhanh của Mỹ, thức ăn ở Ý luôn đảm bảo sự cân bằng mức năng lượng và dinh dưỡng. Để có thể hiểu được tường tận lý do vì sao ẩm thực Ý lại rất độc đáo, rất khác biệt và phổ biến trên toàn cầu, hãy chú ý tới nền văn hóa Italy và những thành phần chính của đồ ăn.
Một bữa ăn kiểu Ý hoàn chỉnh
Thường khi đi ăn tiệc hoặc ăn ở nhà hàng, người Ý thường ăn theo thứ tự như sau:
- Antipasto (khai vị): thường là các món ăn nhẹ, có rất nhiều món nhưng khai vị kiểu Ý đặc trưng nhất là các loại phô mai ăn kèm với thịt nguội (prosciutto, salame) và ôliu.
- Primo (món đầu tiên): đây là món ăn “nặng đô” nhất vì có chứa tinh bột như pasta (mì) hoặc risotto (cơm kiểu Ý).
- Secondo (món thứ hai): tức là các món thịt hoặc hải sản.
- Contorno (món rau): salad, rau nướng, luộc, xào thường được phục vụ kèm với secondo.
- Tráng miệng: kem, trái cây, bánh ngọt
- Cà phê hoặc digestivo (rượu giúp tiêu hóa sau bữa ăn): có rất nhiều loại digestivo, nhưng phổ biến nhất là các loại grappa, amaro, limoncello.
Người Ý không ăn các món này lẫn lộn cùng nhau, mà theo thứ tự rất rõ ràng. Chủ nhà hoặc nhân viên phục vụ sẽ đợi khách ăn hết một món rồi mới tiếp tục phục vụ món tiếp theo. Xuyên suốt cả bữa ăn lúc nào bánh mì cũng được hiện diện trên bàn ăn. Ăn hết cả một menu như vậy rồi ngồi bàn chuyện có khi kéo dài cả 2 hay 3 tiếng.
Đặc biệt, khi đi ăn đám cưới, có thể có cả 2 món primo và 2 món secondo. Để chuyển từ món hải sản sang món thịt, thường sẽ có sorbetto (sorbet) để giúp tráng miệng và không bị lẫn lộn vị giữa các món.
Vậy người Ý ngày nào cũng ăn uống như vậy ở nhà? Không hề! Họ thường chỉ ăn một món cho mỗi bữa thôi. Chỉ có khi nào chủ nhật hay lễ lớn trong gia đình họ mới làm menu đầy đủ.
Phong cách ăn uống của người Ý
Có thể du khách đã được nghe rằng, bữa cơm của người Ý gồm có 5 phần: Khai vị (các món ăn nhẹ để kích thích vị giác như thịt nguội, thịt heo muối, phô mai, rau củ quả ngâm dầu giấm, bánh mì nướng); Món đầu (thường là các món ăn làm từ tinh bột như mì, cơm, cháo, súp); Món thứ hai (thường là món thịt, cá, tôm, cua); Món rau (Các loại rau chiên, luộc, xào, sa lát); Tráng miệng (Kem, trái cây, cafe). Thế nhưng thực tế người Ý không ăn hết 5 phần này trong một bữa, nếu như đó không phải là bữa tiệc. 5 phần này sẽ được rải đều trong 4 bữa chính: đồ tráng miệng cho bữa sáng, món đầu cho bữa trưa, món thứ hai cho bữa tối, món khai vị cho bữa ăn nhẹ sau giờ làm. Cafe có thể dùng ba bữa trong ngày còn kem thì ăn bất cứ khi nào họ muốn.
Người Ý ăn từ 3 – 4 lần mỗi ngày. Thường thì bữa sáng bắt đầu vào khoảng 08:00 – 09:00, bữa trưa từ 13:00 – 15:00, bữa tối từ 20:00 – 22:00. Tùy vào vùng miền mà khung giờ này sẽ xê dịch +/-30 phút. Người Nam thường ăn trễ hơn và ăn nhiều hơn người Bắc.
Cần lưu ý gì khi ăn uống ở Ý
Có một số quy tắc ứng xử lịch sử (galateo) mà bạn nên lưu ý khi ăn nhà hàng cùng người Ý:
- Tránh ợ hơi: ở Ý đây là điều tối kị, dù là ở trên bàn ăn hay ở bất kì nơi công cộng nào.
- Tránh nhai thành tiếng: Dù là ăn món súp hay bất kì món gì thì khi ăn đều nên tránh nhai thành tiếng. Điều này không chỉ ở nhà hàng mà cả ở nhà cũng vậy. Có một lần Yến ăn cùng bạn cùng nhà do không để ý nhai phát ra tiếng là bị nhắc nhở ngay
. - Cách đặt dao nĩa: Khi ăn xong rồi thì dao nĩa nên được đặt song song trên đĩa. Còn nếu bạn vẫn đang ăn thì hãy đặt đầu dao và nĩa trên đĩa hướng vào nhau. Điều này sẽ giúp cho nhân viên phục vụ biết để mang món mới ra hay không.
- Tránh dùng tay: Việc dùng tay đụng thức ăn được xem là không lịch sự, trừ việc cầm bánh mì. Ngay cả bóc vỏ tôm cũng nên được thực hiện bằng dao nĩa. Tuy nhiên, khi ăn khoai tây chiên ở pub hoặc nơi không trang trọng quá thì cũng rất nhiều người dùng tay.
.Vậy còn tips thì sao? Đi ăn ở Ý có cần tips không? Nói chung là.. tùy hỉ! Nếu dịch vụ quá xuất sắc thì bạn có thể tips 5-10%. Còn không thì không cần, vì thường trong hóa đơn bao giờ cũng có phí dịch vụ (coperto) tầm 1-2 euro
Nói về việc ăn uống ở Ý thì thực sự nói cả ngày không hết vì có quá nhiều thứ để bàn sâu. Thậm chí đến giờ sau bao nhiêu năm sống ở đây Yến vẫn không ngừng quan sát và học hỏi. Hy vọng bài viết này có ích cho những ai yêu thích văn hóa ẩm thực Ý và chúc bạn qua Ý sẽ nhập gia tùy tục đúng như một người bản địa!