Dân gian Việt Nam quan niệm mùng 3 Tết là ngày lễ hóa vàng, kết thúc 3 ngày Tết sum vầy, an nhàn, no đủ. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng của người dân Việt. Bên cạnh việc sắm mâm cúng thịnh soạn, mọi gia đình phải chuẩn bị thêm văn khấn mùng 3 Tết để báo cáo với các vị thần linh và hội đồng gia tiên.
Ý nghĩa văn khấn mùng 3 Tết
Theo phong tục tập quán người Việt, cứ đến ngày mùng 3 Tết cổ truyền, mọi gia đình lại làm cơm cúng mời tổ tiên về dự 3 ngày Tết với con cháu.
Xem lịch âm cho thấy ba ngày Tết đó bao gồm ngày 30 Tết (nếu tháng thiếu thì vào ngày 29 Tết), đến ngày mùng 3 Tết hoặc ngày khai hạ mồng bảy Tết, là ngày cuối cùng, tiệc xuân đã mãn, con cháu lại cáo lễ để tiễn đưa Tổ tiên về cõi vĩnh hằng.
Văn khấn mùng 3 Tết và sắm lễ theo chuẩn phong tục tập quán người Việt
Trong những ngày này, hội đồng gia tiên đều ngự trên bàn thờ. Do vậy, đèn hương không bao giờ được tắt, các đồ dâng cúng như hoa quả, mâm ngũ quả và bánh kẹo phải đợi đến “ngày hóa vàng” mới được hạ xuống.
Mỗi vùng đều có những quan niệm tập quán khác nhau. Nhiều nơi cho rằng ngày Tết chỉ có 2 ngày (tức là chỉ có 2 ngày Tết), nhưng theo một số quan điểm vùng miền khác, như thế là chưa đúng, chưa phù hợp.
Bởi lẽ, ngày mùng 3 Tết theo quan niệm dân gian vẫn là ngày Tết thầy, nên các gia đình vẫn phải làm cơm mời ông bà tổ tiên ở lại ăn Tết với con cháu. Mùng 4 và mùng 5 mới là ngày làm cơm cúng tiễn các cụ.
Người Việt Nam đặc biệt coi trọng lễ hóa vàng. Bởi đây chính là ngày gia đình sắm lễ tạ gia tiên gia thần và chư vị thánh thần, phật. Theo quan niệm dân gian, có lễ tạ thì tấm lòng của chủ nhà mới được người âm chứng giám.
Vàng mã đều được hóa sau khi cúng xong lễ. Phần tiền, vàng của gia thần phải hóa trước, tiền vàng, đồ dùng của tổ tiên hóa sau.
Lễ hóa vàng cần sắm những gì?
Lễ vật trong nghi thức cúng mùng 3 Tết thường bao gồm: Nhang hương, hoa quả, trầu cau, rượu, đèn nến, bánh kẹo, mâm lễ mặn hoặc chay cùng các món ăn ngày Tết đầy đủ, tinh khiết.
Tùy phong tục tập quán mỗi vùng miền, điều kiện kinh tế mỗi gia đình mà mâm cỗ cúng hóa vàng cũng khác nhau. Tức có khả năng tài chính đến đâu thì làm lễ như vậy, cốt yếu ở tấm lòng thành. Thông thường, mâm cỗ lễ phải bao gồm đầy đủ “giò – nem – ninh – mọc” cùng bánh chưng xanh, gà luộc, xôi và hoa quả.
Con gà được chọn đăt trên mâm cúng dường lễ hóa vàng phải là gà trống thiến, to, tròn, chắc nịch, có đôi chân đẹp và được bày biện cẩn thận. Đây là vật tế trong nghi lễ truyền thống không thể thiếu trên mâm cỗ hóa vàng. Sau đó là phải có bánh trưng. Theo tục lệ xưa, bánh trưng bánh giày tượng trưng cho trời và đất.
Đi kèm với bánh chưng là dưa hành. Người xưa có câu “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Ẩm thực người Việt luôn coi trọng sự hài hòa, cân bằng trong hương vị, vì thế đi kèm với sự đậm đà, ngầy ngậy của bánh chưng, thịt mỡ… không thể thiếu món dưa hành thanh mát, chua cay.
Văn khấn mùng 3 Tết và sắm lễ theo chuẩn phong tục tập quán người Việt
Bà nội trợ trong gia đình có thể làm thêm nem, cuốn hoặc nộm,… theo sở thích của các thành viên trong gia đình. Các món này có tính thanh mát, dễ ăn, điều hòa lại lượng đạm từ thịt mỡ, bánh chưng.
Nếu cầu kỳ, cẩn thận có thể chế biến thêm món cá chép nấu bỗng, theo quan niệm dân gian, cá chép là loài cá vượt vũ môn hóa rồng. Vì vậy khi cúng cá chép vào đầu năm sẽ mang lại may, mắn thịnh vượng cho gia chủ.
Văn khấn mùng 3 Tết theo chuẩn phong tục tập quán người Việt
“Nam mô A Di Đà Phật !
Nam mô A Di Đà Phật !
Nam mô A Di Đà Phật !(3 lạy)
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần
– Con kính lạy Ngài Đương niên, Ngài Bản cảnh Thành hoàng, các gài Thổ địa, Táo quân, Long mạch, Tôn thần.
– Con kính lạy các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, nội ngoại Tiên linh.
Tín chủ (chúng) con là: …………………….
Ngụ tại: …………………….
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng Giêng năm Mậu Tuất
Tín chủ con tâm thành sắp sửa hương hoa nước quả, kim ngân vàng bạc, phẩm vật trà, tửu dâng lên trước án, kính cẩn thưa trình:
Tiến Xuân đã mãn
Nguyên đán đã qua
Nay xin thiêu hóa kim ngân
Lễ tạ Tôn thần
Rước tiễn Tiên linh trở về âm giới
Kính xin phù hộ độ trì cho con cháu được bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Chúng con lễ bạc cúi xin chứng giám
Nam mô A Di Đà Phật !
Nam mô A Di Đà Phật !
Nam mô A Di Đà Phật !”(3 lạy)
Xem thêm: Văn khấn Ông Công Ông Táo ngày 23 tháng Chạp
Xem thêm: Tổng hợp bài Văn khấn Thần linh ngày mùng 1 Tết hằng năm
Xem thêm cách xông đất 2019 qua bài viết: XEM TUỔI XÔNG NHÀ, XÔNG ĐẤT NĂM 2024 Giáp Thìn